وضعیت توپوگرافی،پوشش گیاهی و جانوری منطقه
علم کوه از لحاظ ارتفاع با 4850 متر دومین قله مرتفع ایران بعد از دماوند است و جزء رشته کوه البرز غربی محسوب می گردد واز لحاظ تقسیمات کشوری در استان مازندران و شهرستان کلاردشت واقع شده است. از لحاظ حدود کوهستان علم کوه از شمال به کوهپایه ها و جنگلهای خزری، از شرق به دره چالوس و از غرب به دره سه هزار و از جنوب به ابتدای دره های الموت وطالقان محدود می شود. منطقه علم کوه حدود 47 قله بالاتر از چهارهزار متر دارد که به این خاطر به آلپ ایران معروف است و علت دیگر معروفیت این کوه بخاطر وجود دیواره 650 متری این کوه می باشد که مسیر های زیادی توسط خارجیان (آلمانها - لهستانیها) و هموطنان اراکی، کرمانشاهی، همدانی، کرجی و... بروی دیواره های آن گشایش گردیده است. از قله های مشهور این کوهستان می توان به علم کوه ، تخت سلیمان ، خرسانها ، مرجیکش ، سیاه سنگ ، چالون ، سیاه کمان ، هفت خوان ، پسندکوه ، لشکرک ، منار ، ستاره ، گردونکوه ، شانه کوه ، کالاهو ، شاخکهای شرقی و غربی ، لنکری و.... اشاره کرد که اکثر قلل فوق الذکر از طریق خط الراس به قله اصلی علم کوه متصل هستند. از یخچال ها هم که در بین این قلل محصوراند می توان به یخچال علم چال ، خرسان ، مرجیکش ، هفت خوان ، اسپیلت ، چالون و.... اشاره کرد و همینطور پناه گاه ها و جانپناه های این کوه هم، فدراسیون رودبارک ، هتل فدراسیون ونداربن ، پناهگاه سرچال ، جانپناه خرسان ، جانپناه سیاه سنگها ، جانپناه گردونکوه را می توان نام برد. البته جانپناهی هم در علم چال احداث شده بود که در اثر حرکت یخچال این جانپناه تخریب شده است و در حال حاضر بیشتر کمپ های صعود به دیواره علم کوه در کنار آن زده می شود .جنس سنگهای این کوه بیشتر از گرانیت می باشد واین موضوع باعث شده که در این کوه غار کمتر بوجود آید. برای صعود به قله علم کوه بجز مسیرهای که بر روی دیواره آن گشایش شده است دو مسیر معمول جهت رسیدن به قله وجود دارد، یکی راه سیاه سنگها می باشد که با گذر از رودبارک ، ونداربن ، دره بریر ، منطقه سر چال وعلم چال و با سوار شدن بر روی یال کوه سیاه سنگها به قله علم کوه میرسد که این مسیر بر روی یال سیاه سنگها مقداری درگیری با سنگ دارد و مسیرحالت ریزشی است و مسیر دیگر که معمولترین و راحت ترین راه صعود به علم کوه است مسیر حصار چال می باشد. ابتدای مسیر کوهپیمایی حصار چال و انتهای راه ماشین رو ، تنگه گلو می باشد. از فدراسیون کوهنوردی رودبارک تا تنگ گلو جاده خاکی بطول21 کیلومتر هست که باید با ماشین شاسی دار طی شود (البته جدیدا متولیان فدراسیون رودبارک از پذیرش کوهنوردان خودداری می کنند و برای اسکان، کوهنوردان را به هتل فدراسیون ونداربن که در 10 کیلومتری فدراسیون رودبارک می باشد هدایت می کنند.
آب و هوای منطقه در زمان اجرای برنامه: نیمه ابری با سرعت باد 34 کیلومتر بر ساعت
مدت زمان پیمایش برنامه
روز اول (5 شهریور ) : عبور با ماشین از قرارگاه رودبارک تا تنگ گلو: (1 ساعت ) پیمایش از تنگه گلو تا حصار چال 2 ساعت) روز دوم(6 شهریور ) : پیمایش از حصارچال تا قله: (4:20 ساعت) مسیر بازگشت از قله تا حصارچال: ( 2 ساعت) مسیر بازگشت از حصار چال تا تنگ گلو: 1ساعت)
شرح برنامه:برنامه تقویم باشگاه کوهنوردی پیام برای روزهای پنجم و ششم شهریور نود و چهار صعود به قله علم کوه اختصاص پیدا کرده بود. بنا به تصمیمی که در جلسه توجیهی گرفته شده بود، در دقایق آغازین روز پنجشنبه تیمی متشکل از چهار نفر از اعضای باشگاه پیام وچهار نفر مهمان به سرپرستی آقای شریف ا... سیفی حرکتمان را با دو دستگاه سواری یکی از نظرآباد ودیگری از تهران از ساعت 4 صبح پنجشنبه به سمت رودبارک کلاردشت آغاز کردیم.
ادامه مطلب ...قله چپکرو به ارتفاع4260 مترغرب قله دماوند، شرق دوخواهران شرقی قراردارد.از شمال که قله چپکرو را می بینیم به نظر می رسد قله به طرف چپ خود نگاه می کند. این برنامه مورخ 5و6/6/94 به میزبانی و سرپرستی همنوردان سرکار مهین و منصور باقری با تعداد 14 نفر شرکت کننده برگزار شد. حدود ساعت 30/3 بامداد توسط سه دستگاه خودرو هشتگرد را به مقصد پلور ترک نمودیم. حدود ساعت 6 صبح به پلوربعد از امامزاده هاشم رسیدیم . با توجه به اینکه قبل ازساعت 7 عبور از ایستگاه محیط زیست سد لار امکان پذیر نمی باشد به ناچار حدود یک ساعت به خرید نان تازه و صرف صبحانه پرداختیم. حدود ساعت 30/8توسط یک دستگاه نیسان (برادر آقای باقری) پس از حدود 5/1ساعت جاده خاکی با عبور از رودخانه دلی چای وسه سنگ حدود ساعت 5/10 به گوسفندسرای دامنه قله چپکرو رسیدیم.پس از صرف نهار افراد به تناسب آمادگی جهت صعود به قله چپکرو و ارتفاعات و تعدادی هم برای تدارک شام برنامه ریزی شد.حدود ساعت 20مجدد همه اعضاء به هم ملحق شدند و شب به یاد ماندنی را همه اعضاء دور هم گذراندند.
صبح پس از صرف صبحانه مجدد تعدادی به فعالیت کوهپیمایی ارتفاعات بالا دست کمپ و تعدادی برای تهیه نهار مشغول شدند. حدود ساعت 14 پس از صرف نهار مجدد توسط نیسان به ایستگاه محیط زیست سدلار رسیدیم. باسپاس و تشکر مجدد ازهمنوردان خوب مهین ومنصور باقری که زحمات زیادی برای اجرای این برنامه به اتفاق سایر دوستان و همکاری صمیمانه همه اعضاء شرکت کننده کشیده بودند قدردانی میگردد. حدود ساعت16تا برنامه دیگر همه به سلامت منطقه را تر ک نمودیم.
مطابق هماهنگی بعمل آمده در جلسه مورخ 94/5/27 راس ساعت 5 صبح از هشتگرد به مقصد شلمزار حرکت نموده و طبق قرار قبلی راس ساعت 5:30 در مقصد ایستگاه شلمزار گروه دوم از نظر آباد حضور بهم رسانیدند .
راس ساعت 5:40 دقیقه در جهت قله مسیر آغاز گردید . متاسفانه بعلت تاخیر یکی از اعضاء مجبور به کند نمودن سرعت صعود شدیم تا اینکه راس ساعت 7:30 جهت استراحت توقف نمودیم . بعد از 10 دقیقه به مسیر ادامه داده و در نهایت راس ساعت 9:30 دقیقه به قله رسیدیم . شایان ذکر است که بعلت عدم آمادگی چند تن از همنوردان زمان صعود بطور چشمگیری افزایش داشت .
پس از حدود 45 دقیقه استراحت با توافق و هماهنگی با اعضای گروه تصمیم به ادامه راه از مسیر دکل و چشمه آب زندگانی گرفته شد . و با حرکت آرام راس ساعت 11:15 دقیقه به دکل رسیدیم .با یک استراحت 10 دقیقه ای به سمت چشمه آب زندگانی حرکت کرده و ساعت 12 به چشمه رسیدیم .
پس از استراحت 10 دقیقه ای به سمت امام زاده حرکت را آغاز نموده که در نهایت ساعت 14:15 دقیقه به انتهای مسیر رسیدیم .
افراد شرکت کننده :
1- سرقدم : شریف اله سیفی
2- مسئول فنی : آقای مخابری
3- عقب دار : آقای احمدی
4- سرپرست و عکاس : فلاحت پیشه
سایر همنوردان : خانمها : رجبی ، دهقان و بغدادی
آقایان : استاد رضا خانی ، خدادادی ، شیر دل ، حسن پور ، دین محمدی ، مویدی
با تشکر ویژه از جناب استاد رضاخانی بعلت حضور گرم و آموزش نکات مهم در حین صعود و بازگشیت از قله
توپوگرافی قله : قلل کهار ، میش نو ، وارکش در جهت شرق مجموعه قلل علم کوه در شمال، قله شاه البرز در شمال غربی ، قلل دوگانه کروج در سمت غرب ، قلل اسپیدی بند ، مگس سنگ و زردی بند در جنوب غربی ، قلل ، قبله بند ، وردی بند ، سوته ، خرگوش نو ، اشکدر و خرابه نو در جنوب .
پوشش گیاهی منطقه : خار ، گون ، گلپر ، ریواس ، آویشن کوهی ، شنگه ، پونه و گرز.
پوشش جانوری : کبک ، تیهو، خرگوش ، روباه ، گرگ ، کل ، بز کوهی و گراز.
وضعیت آب در منطقه : در طول مسیر دره علاوه بر آب
رودخانه، چند چشمه برای تامین آب آشامیدنی وجود دارد. پس از طی دره و سوار شدن بر
روی یال صعود هم در منطقه گوسفند سرای کلوره و همچنین در دره جنوب شرقی منتهی به
قله و درمسیر قله وارکش هم چشمه آب وجود دارد
منطقه: استان البرز، ساوجبلاغ ، منطقه برغان ، روستای سنج (تا روستا مسیرآسفالت میباشد).
وضعیت آنتن دهی موبایل بر روی یال منتهی به قله "فراخ نو و ناز" به صورت محدود وجود دارد.
شرح برنامه :
طبق هماهنگی قبلی و برنامه ریزی کارگروه کوهنوردی صعودی جهت پیش نیاز صعود قله دماوند و شب مانی در ارتفاع در نظر گرفته شده بود ، در این برنامه ساعت 12:45 روز پنج شنبه مورخه:94/5/15 با یک دستگاه مینی بوس از نظرآباد حرکت کرده و سایر همنوردان بترتیب در ساعت 13 از هشتگرد وساعت 13:25 از شهرجدید هشتگرد سوار مینی بوس شده و به سمت برغان و روستای سنج حرکت کردیم. برای رسیدن به روستای سنج 500 متر مانده به روستای برغان در سمت چپ جاده ای با شیبی تند و به واسطه تابلویی که مسیر روستای سرهه و سنج را نشان می دهد مشخص است. مسافت دو راهی تا روستای سنج 12 کیلومتر میباشد. قبل از روستای سنج روستاهای سرهه و وامکوه وجود دارد.
تا اینکه ساعت 14:45 به روستای سنج رسیدیم و بعد از آماده شدن دوستان صعود را ساعت 15:05 در امتداد (بر خلاف آب) رودخانه ادامه داده و وارد دره اصلی در شمال روستا شدیم. حرکت در مسیر پاکوب در سمت چپ و غرب رودخانه ادامه می یابد، در طول مسیر علاوه بر آبشارهای کوچک فاقد نام ، سه آبشار اصلی با نامهای جیرین اوراز (آب ریز پائینی) ، بالایین اوراز (آب ریز بالایی) و آبشار ولرده وجود دارد . با طی مسافت 5 کیلومتر از ابتدای مسیر و پس از گذر از کنار آخرین آبشار به دشت نسبتا وسیعی به نام توکوه که با لهجه محلی توکین نامیده می شود می رسیم . ابتدای دره در سمت غرب و چپ رودخانه چمنزار پر آب و سر سبز رخ نمایی می کند. چشمه ای که توسط یک لوله آب خروجی آن هدایت می شود آب سرد و گوارایی را برای رفع تشنگی هدیه می کند.
طول دشت تو کوه از ابتدای آن در سمت جنوب تا انتهای آن در سمت شمال 1.2 کیلومتر است. ابتدا و انتهای دشت سر سبزتر از بخش میانی آن است تعدادی درخت بید کوهنسال هم در آن وجود دارد . به علت کمتر شدن آب در این مقطع زمانی و بافت شنی دشت آب رودخانه که از بالای دشت و از چشمه ای به نام قلقلک سرچشمه می گیرد در میان دشت به زیر بافت شنی منتقل شده و در انتهای دشت خارج می شود.کمی قبل از انتهای منطقه توکوه محل مناسبی جهت شب مانی است. به خصوص در انتهای دره در سمت شمال غربی و در زیر دامنه صخره ای محل مناسبی جهت برپایی چادر وجود دارد. پس از کمی استراحت حرکت را در دره و در جهت شمال ادامه دادیم و کمی پس از طی مسافت در کف دره ، در مسیر پاکوب بعد از 20 دقیقه به یک دو راهی در پاکوب رسیدیم که به دو راهی کلوره معروف است یک راه در جهت شمال به سمت انتهای دره و چشمه قلقلک می رسد و یک راه در سمت شرق به گوسفند سرای کلوره منتهی می شود، راه شرقی را انتخاب کردیم، کمی جلوتر به گوسفند سرای کلوره رسیدیم چشمه ای داخل دره کناری گوسفند سرا وجود دارد که آب آن به وسیله لوله تا نزدیکی گوسفند سرا هدایت می شود که در واقع تا قله بجز چشمه ای کم آب که در دره ای به فاصله 500 متر پایین تراز قله فراخ نواست دیگر چشمه ای وجود ندارد که بهتر است از همین جا آب مورد نیاز را برداشته شود زیرا چشمه 500 متری زیر فراخ نو در مسیر حرکت پاکوپ قرار ندارد وامکان گم شدن در زمانهای کاهش دید یا شرایط بد آب و هوا وجود دارد .در جهت شرق در امتداد پاکوب ادامه مسیر دادیم به منطقه ای زیر شیب منتهی به خط الراس رسیدیم که در زبان محلی به سی چم معروف است ، شیب تند قبل از خط الراس را به صورت زیگزاگ طی کردیم و ساعت19:40 به بالای خط الراس رسیدیم.
بعد از استراحت چند دقیقه ای بر روی خط الراس به سمت شمال به سمت قله ادامه مسیر دادیم، تا اینکه در ساعت20:20 در نزدیکی قله فراخ نو کمپ را برقرار کردیم بعد از صرف شام و استراحت، ساعت 4:20 صبح بیدار شده و 5:10 به سمت قله ناز ادامه مسیر دادیم تا اینکه ساعت 8:25 بر روی قله ناز ایستادیم و پس از گرفتن عکس یادگاری مسیر بازگشت را درپیش گرفتیم.
در طول مسیر قله فراخ نو را نیز صعود کرده تا اینکه ساعت 10:30 به محل کمپ رسیده پس از استراحت 2:30 ساعته کمپ را جمع کرده و مسیر برگشت را ساعت 12:50درپیش گرفته که درگوسفند سرای کلوره استراحت کوتاهی کرده و گروه پس از نوشیدن آب و کمی استراحت در گوسفند سرا ادامه مسیر داده تا اینکه به آبشار بلند(جیرین اوراز ) رسیدیم و نهار را نیزدر کنار آبشار صرف کرده و به مسیر خود ادامه دادیم تا اینکه ساعت 18:00 به محل پارک خودروها رسیده ودر نهایت ساعت 19:20 پس از پیاده کردن همنوردان در شهرجدید هشتگرد و هشتگرد به نظرآباد رسیدیم.
نکته محیط زیستی برنامه : آنچه در طول این مسیر از حیث تخریب محیط زیستی دیده شد وجود گله های زیادی بود که وجود داشت بطوریکه در منطقه چراگاهی بسیار محدودی که ما حرکت کردیم تا به قله ناز برسیم بیش از 8 گله حداقل 300 راس گوسفند و بز مشاهده کردیم که بنظر می رسد این منطقه شاید برای دو گله 300 تایی مناسب باشد.
نکته مثبت محیط زیستی مشاهده شده بعلت ناشناخته و دور بودن خوشبختانه مواردی مانند آشغال ٬تخریب درختان٬ آتش سوزی مشاهده نشد.
نفرات شرکت کننده :
سرپرست و جلو دار : شریف الله سیفی
عقب دار: محمد سیفی
مسئول فنی : ارسطو آقااحمدی
مسئول امداد و نجات و محیط زیست : حسین اکبری
عکاس: آقای خالقی
گزارش برنامه: حسین اکبری
همنوردان :
خانمها : شیرزادی – قربانی و رجبی
آقایان: عسگری – حسن پور – دین محمدی - الهی